De mannen die Europa maakten

Aan de vooravond van de Europese Parlementsverkiezingen is het wellicht aardig eens terug te kijken op de geschiedenis van wat vandaag de dag de Europese Unie heet. Vandaar hier een overzicht van de belangrijkste inspiratoren en voormannen die de Europese gemeenschap schapen.

Op de eerste plaats staat altijd Richard Nicolaus graaf Coudenhove-Kalergi (1894-1972), Oostenrijks diplomaat en oprichter van de Paneuropese Unie slechts enkele jaren na het einde van de Eerste Wereldoorlog. De graaf droomde van een verenigd Europa waarin vrijheid, vrede en welvaart werden gedeeld. Toen zijn beweging in de jaren dertig echter door het Naziregime werd verboden en enkele jaren daarop een tweede oorlog uitbrak leek de droom van Europese eenheid verder weg dan ooit.

De oorlog verbrijzelde echter niet geheel die toekomstvisie. Al in 1946 gaf Sir Winston Churchill (1874-1965) in Zürich een toesprak waarin hij pleitte voor Europese samenwerking. “Als Europa ooit verenigd was in het delen van haar gezamenlijke erfenis zouden er geen grenzen zijn aan het geluk, aan de vooruitgang en de glorie welke haar drie- of vierhonderdmiljoen mensen zouden genieten,” zo sprak hij. Churchill was nauwelijks een overtuigd Europeaan echter zijn verwijzing naar een “Verenigde Staten van Europa” blies het Paneuropese gedachtegoed in een klap nieuw leven in.

Het daadwerkelijke initiatief tot oprichting van een permanent Europees samenwerkingsverband kwam in 1949 van de Franse minister van buitenlandse zaken Robert Schuman (1886-1963). Schuman overzag indertijd de instelling van een Raad van Europa waarin de landen van de Benelux alsmede Denemarken, Frankrijk, Ierland, Italië, Noorwegen, Zweden en het Verenigd Koninkrijk zitting namen. Deze landen definieerden de grenzen van Europa op basis van de waarden van mensenrechten en fundamentele vrijheden op Schumans voorstel.

De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal volgde al snel. Schuman zag in economische samenwerking de manier om de vrede op het continent te bewaren, met name de vrede tussen Frankrijk en Duitsland. “We zullen dit gevoel versterken door onze energie en onze wil te combineren,” aldus Schuman, “en door in vertrouwen en door regelmatig te ontmoeten handel te coördineren.”

Schumans visie berustte op het harde werk van enkele Franse politici en ambtenaren waaronder als voornaamste Jean Monnet (1888-1979). Monnet schreef het zogenaamde “Schuman Plan” waaronder Duitsland in het bijzonder en de omringende Europese landen in het algemeen werden uitgenodigd om hun kolen- en staalindustrieën gezamenlijk te beheren. Zowel de Duitse Bondsrepubliek als de landen van de Benelux en Italië reageerden positief en zetten in 1951 de eerste stap naar Europese eenwording. “Voor de eerste maal in onze geschiedenis,” zei Monnet, “beginnen de beperkingen die de naties van Europa op onze bevolkingen hebben geplaatst weg te vallen. Ondanks materiële vooruitgang … opent deze samenleving zich voor vereniging—vereniging welke doorslaggevend is voor de Renaissance van onze Europese beschaving en voor het behoud van vrede.”

Een van de ondertekenaars van het verdrag dat de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal in het leven riep was de Belg Paul-Henri Spaak (1899-1972). Spaak verwierf de bijnaam “Monsieur Benelux” omdat hij al tijdens de laatste dagen van Tweede Wereldoorlog het belang van de vrijhandel tussen de drie landen onderkende en daarom de vestiging van een douane-unie stimuleerde. Vlak na de oorlog werd Spaak de eerste voorzitter van de Raad van Europa en tussen 1952 en 1953 zat hij de EGKS voor. Echter de ambities van Spaak gingen verder. In 1955 leidde hij het zogenaamde Spaak Comité dat de voorbereidingen voor de instelling van een gezamenlijke Europese markt ondernam en wat uiteindelijk tot de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap leidde.

Een van de heren die het Verdrag van Rome, dat de EEC oprichtte, ondertekende was de kanselier van West-Duitsland, Konrad Adenauer (1876-1967). Ardenauer regeerde al sinds de stichting van de Bondsrepubliek en spande zich in om de banden met Frankrijk te verbeteren en zijn Duitsland sterk de verankeren in de Atlantische gemeenschap. De relatie tussen Adenauer and Charles de Gaulle van Frankrijk kwam symbool te staan voor de naoorlogse orde waarbinnen beide economische giganten de spil vormden van de Europese eenheid.

Allen zijn zij wellicht niet zo bekend noch zo nobel en glorieus als de founding fathers van dat andere grootste experiment, de Verenigde Staten van Amerika, echter dit zijn de mannen die Europa maakten tot wat het nu is: een continent verenigd als nooit tevoren waar al meer dan een halve eeuw vrede en welvaart heerst.

Lees verder op http://sargasso.nl/archief/2009/06/03/de-mannen-di…

• [Verkiezingenlive.nl] Verkiezingsspotje Groenlinks
• [Verkiezingenlive.nl] SP wil lijstverbinding met Groenlinks en PvdA
• [Verkiezingenlive.nl] PvdA stelt data vast
• [Verkiezingenlive.nl] ChristenUnie presenteert ?Duurzaam voor elkaar?
• [Verkiezingenlive.nl] ?Vertrouwen in Nederland, vertrouwen in elkaar.?
• [Management forum De Scopist – politiek, financieel & business nieuws voor managers] Wouter Bush en andere overeenkomsten
• [Management forum De Scopist – beurs, financieel en economisch nieuws] Weer een Internet revolutie
• Zeg het met cartoons
• Yildirim in Eerste Kamer met eigen fractie
• Wilders wil geen EU-bemoeienis, maar wel het Europees Hof gebruiken

Je kunt hieronder een reactie geven of gebruik een trackback via je eigen site.

Geef een reactie:

Reacties zijn ook te volgen via een RSS 2.0 feed.